Sociale media duurzaam digitaal maken
Sociale media is continu in ontwikkeling. Hoe ga je als overheid om met het archiveren van informatie op sociale media? En wat betekenen ontwikkelingen zoals de overname van Twitter en nieuwe opkomende platforms zoals Mastodon voor het beleid van archivering van sociale media? Onder de paraplu van Open op Orde lopen in 2022 twee trajecten voor duurzame toegankelijkheid van sociale media bij het Rijk en denken deze trajecten mee over dit soort zaken. Het project Sociale Media Archivering werkt aan de ene kant mee vanuit RDDI en de pilots Sociale Media Veiligstellen aan de andere kant vanuit Adviescommissie Online Communicatie (AOC) in samenwerking met RDDI, CIO Rijk en Doc Direkt.
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Het project Sociale Media Archivering van RDDI werkt toe naar kennisdeling en een beleidsadvies voor de Rijksoverheid, waarmee rijksorganisaties op termijn overheidsinformatie op sociale media duurzaam toegankelijk kunnen maken. Het project ontwikkelt hiervoor kennisproducten die de departementen gelijk kunnen inzetten voor archivering van sociale media en een whitepaper die CIO Rijk (BZK) inhoudelijk ondersteunt bij de uitwerking van rijksbreed beleid en eventuele technische voorzieningen voor sociale media op de middellange termijn.
Pilots Sociale Media Veiligstellen
Het AOC startte tegelijkertijd, in samenwerking met RDDI en Doc-Direkt een herstelactie op waarbij twee pilots ervoor moeten zorgen dat de openbare informatie van departementen op sociale media met terugwerkende kracht wordt veiliggesteld en in beheer gebracht bij het Rijk.
In de pilots wordt de openbare informatie van bewindslieden van het kabinet Rutte 3 en de corporate accounts van departementen op sociale media veiliggesteld en opgeslagen bij Doc-Direkt. In een volgende pilot (eerste kwartaal van 2023) wordt de veiliggestelde informatie duurzaam toegankelijk gemaakt.
Het doel is om departementen te ondersteunen bij het voldoen aan archiefwet, praktijkkennis op te doen met techniek en ervaringen door te geven aan het RDDI-project Sociale Media Archivering.
Sociale media in ontwikkeling
Het gebruik van sociale media door de Rijksoverheid en de platformen zelf zijn volop in beweging. In 2021 zijn een aantal platformen (LinkedIn, Facebook en Instagram) qua functionaliteiten veranderd en de techniek voor archivering loopt daar in de regel achteraan. Het op tijd duurzaam toegankelijk vastleggen van informatie is daarmee een risico waarop de overheid moet anticiperen bij beleid voor archivering.
Ook zijn er ontwikkelingen zoals de overname van Twitter, privacy rechtszaken tegen TikTok en de opkomst van nieuwe platformen zoals Mastodon. Deze zorgen ervoor dat naast beleid rond archivering ook gekeken moet worden of er beleid moet komen voor het wel/niet gebruiken van specifieke sociale media platforms bij de Rijksoverheid, inclusief welke afwegingen daarbij gemaakt moeten worden. Dit staat gepland om te starten vanaf maart 2023 onder actielijn 2 Open op Orde.
De dynamiek van sociale media betekent ook dat na oplevering van het project in 2023 rekening moet worden gehouden met het beheer (actualisatie) van kennisproducten op langere termijn, in nauwe samenwerking met het Nationaal Archief (NA) en eventueel andere stelselpartijen.