'Demo Donderdag' - backpacken richting het onbekende
Demo donderdag. Sinds 2021 in het leven geroepen. Het concept is simpel. Elke derde donderdag van de maand is er een informele sessie van 45 minuten. Een sessie waar een gastspreker iets vertelt over een nieuwe high tech applicatie in de informatiesector. Om vervolgens samen tot nieuwe inzichten te komen. Inzichten die getriggerd worden door het verhaal van de gastspreker. Inzichten die ontstaan, zonder dat er specifiek naar wordt gezocht. “Serendipiteit noemen we dat”- aldus Tania Manuschevich Viaux. Zij organiseert vanuit het Future Lab, samen met Vera Rosema van Doc-Direkt en Violet Meerdink van het Nationaal Archief, de Demo Donderdagen.
Als een strijkkwartet
Demo Donderdag is vrij toevallig ontstaan, geheel volgens het idee van serendipiteit. “Iemand vroeg mij of hij een presentatie kon geven over een nieuwe applicatie”, begint Tania. “Tijdens zijn uitleg dacht ik, hier moeten we iets mee doen bij het Future Lab. Je laten meenemen in een applicatie in een ongedwongen sfeer, dat is vruchtbare grond voor het ontstaan van inzichten. Inzichten die handvaten bieden voor het inspelen op de snel veranderende wereld van informatiebeheer. Het Nationaal Archief en Doc-Direkt kreeg ik snel mee, doordat we al veel samenwerkten en dezelfde doelstelling hebben.”
Het doel van Demo Donderdag is volgens Vera van Doc-Direkt de kennis van nieuwe of onbekende technologieën, die relevant zijn voor informatieprofessionals en archivarissen, toegankelijk te maken en samen te ontdekken. Violet van het Nationaal Archief beaamt dat, ze is zeer blij met de co-creatie van de drie partijen. “Zie het als een strijkkwartet, waarbij ieder zijn eigen geluid toevoegt. Waarbij ieder zijn eigen achtergrondkennis heeft. Samen maken we er een mooi geheel van. Niet alleen wij als organiserende partijen, maar juist ook de deelnemers en gastsprekers.”
Van synthetische media tot Bellingcat
Inmiddels zijn er al zes Demo Donderdagen georganiseerd. Deelnemers worden digitaal en visueel meegenomen in slimme technieken, door aan de hand van de gastspreker ‘live’ mee te kijken in het systeem. Onderwerpen van Demo Donderdagen lopen sterk uiteen en lijken niet zoveel raakvlakken met informatiehuishouding te hebben, maar kunnen deze weldegelijk beïnvloeden (of zijn daar al mee bezig). De hoofdgedachte van Demo Donderdag is dat de informatiehuishouding van het Rijk geen geïsoleerd onderwerp is, maar wordt beïnvloed door allerlei ontwikkelingen in een digitaliserende overheid.
Zo krijg je bij Demo Donderdag de ene keer uitleg over een ‘deepfake’ video en de techniek erachter. En ga je de andere keer in gesprek met een gastspreker van Bellingcat over hun bijzondere vorm van onderzoeksjournalistiek. Zij gebruiken open source informatie, waar iedereen met een internetverbinding bij kan, om analyses op los te gooien. Zo duiken ze als speurders in beeldmateriaal, archieven, forums, gelekte data, kaarten en sociale media. Ultieme voorbeelden van onderwerpen die ver van de wereld van ambtenaren lijken te staan, maar op de achtergrond wel degelijk invloed uitoefenen.
Om enigszins samenhang in onderwerpen te creëren, wordt het rapport 'De informatiehuishouding van het Rijk in 2030' als kapstok gebruikt.
Open gesprek in kleine setting
Geïnteresseerden binnen RDDI, Doc-Direkt en het Nationaal Archief kunnen meedoen aan Demo Donderdag. Ook de hele community van archivarissen en informatieprofessionals op het platform KIA wordt actief uitgenodigd. Evenals de leden van het Strategisch Beraad van RDDI.
Tania legt uit dat de drempel om mee te kunnen doen laag ligt, maar het geen doel is om een massale bijeenkomst te worden. “Juist het open gesprek na afloop van de demo is zo belangrijk. Deelnemers hebben dan de kans om vragen te stellen en meer ideeën op te doen. Daarom is het ook belangrijk dat de groep niet te groot wordt, zodat iedereen aan bod kan komen. We hebben nu meestal groepen van tussen de 20 en 45 mensen. Dat is precies goed om serendipiteit de kans te geven.”
“Daarbij dient een onbevangen sfeer als cruciaal ingrediënt voor het verrassingsmenu van de sessie", vult Vera van Doc-Direkt aan. "Om die reden worden de sessies niet opgenomen. Alles is gericht op het ontstaan van nieuwe ideeën. En niet onbelangrijk, je wilt het ‘social cooling effect’ voorkomen, dus dat deelnemers zich inhouden omdát de sessie wordt opgenomen.”
Backpacken
De groep deelnemers is vaak divers, met als overeenkomende eigenschap de intrinsieke motivatie om meer te leren hoe we in de toekomst om moeten gaan met informatiehuishouding. Motivatie die volgens Violet voor een bepaalde energie zorgt tijdens de demodagen. “De deelnemers krijgen de ruimte om vragen te stellen.. En juist doordat we het zo klein en informeel houden, merken we dat dat lucht biedt om vrij en onbevangen een onderwerp aan te vliegen. Waarbij je dus niet weet wat er uit de sessie komt. Dat is interessant, je begeeft je samen op onbekend terrein. Alsof je samen aan het backpacken bent en niet weet wat er op je af gaat komen.”
21 april
Wees welkom bij de volgende Demo Donderdag op 21 april. Deze Demo Donderdag komen Arnoud Goos en Annelies Cordes van Beeld en Geluid ons vertellen hoe zij de Audio Visueel collecties van anderen beheren en hoe ze digitale duurzaamheid garanderen.
Je kan je opgeven bij daniel.kruuk@minocw.nl. Ook als je ideëen hebt over een onderwerp voor Demo Donderdag, laat het ons weten.