Rijksmedewerkers vinden een responsieve, open en goed geordende overheid belangrijk, maar zijn nog zoekende in hoe ze hier zelf goed aan bij kunnen dragen
Rijksmedewerkers zijn zich sterk bewust van het belang van een goede informatiehuishouding en hebben een positieve grondhouding. Ook hecht men een groot belang aan transparantie, een open en responsieve overheid. Maar het ernaar handelen blijft nog achter.
Dat blijkt uit het Flitspanel 2024, uitgevoerd door ICTU in opdracht van RDDI.
Aandacht voor het onderwerp leidt tot beter gedrag
Het goede nieuws is dat iets meer dan de helft van de rijksmedewerkers aangeeft informatie beter te bewaren als gevolg van aandacht die de eigen organisatie hieraan besteedt en vier op de tien medewerkers is transparanter gaan werken door deze aandacht. Uit de resultaten blijkt dat medewerkers die bij de kerndepartementen werken zowel in houding als in gedrag iets meer met een open responsieve overheid bezig zijn dan medewerkers die bij uitvoeringsorganisaties werken.
Nieuwe ambtseed en start ZO-campagne
Sinds 1 januari 2025 geldt de nieuwe ambsteed voor rijksmedewerkers. De nieuwe eed/belofte benadrukt dat ambtenaren in het belang van de samenleving werken en dat het zorgvuldig omgaan met informatie bijdraagt aan een open overheid. Ook start 27 januari de introductiecampagne van het koepelconcept Zorgvuldig & Open. Hiermee kunnen rijksorganisaties voortaan eenduidige, herkenbare campagnes voeren over een open overheid, gericht op gedragsverandering van medewerkers.
Informatie wordt gezocht en nu ook gevonden op intranet/rijksportaal
De campagne biedt handelingsperspectief voor ambtenaren. Medewerkers en ook leidinggevenden willen het wel goed doen, maar weten niet altijd wat er van hen wordt verwacht. Als ze op zoek gaan naar informatie over deze onderwerpen dan wenden ze zich in grote meerderheid (72%) tot het rijksportaal en/of eigen intranet. Vanaf vandaag zijn de pagina’s op het rijkportaal over open overheid en informatiehuishouding vernieuwd. De gebruikte teksten zijn vanaf vandaag ook beschikbaar voor gebruik op andere intranetten.
Meer afspraken binnen afdeling, maar leidinggevende kan meer doen
Leidinggevenden spelen een belangrijke rol in hoe medewerkers met overheidsinformatie omgaan. Drie op de tien respondenten geeft aan dat de eigen leidinggevende stuurt op het goed opslaan van informatie en vier op de tien respondenten vindt dat de leidinggevende stuurt op transparantie naar de samenleving. Bij ruim de helft van de respondenten zijn er afspraken binnen de afdeling/directie gemaakt over hoe je goed met overheidsinformatie omgaat. Dit is ook significant gestegen ten opzichte van vorig jaar. We zijn goed op weg met de aandacht die er voor deze onderwerpen is, maar er is nog ruimte voor verbetering. Het glas is nu half vol, we moeten er samen aan werken dat het glas vol komt.
Over dit onderzoek
Jaarlijks laat RDDI onderzoeken wat de kennis, houding en het gedrag van rijksmedewerkers is ten aanzien van het goed omgaan met overheidsinformatie. In november 2024 is de vijfde meting gehouden. Naast vragen die jaarlijks terugkeren, wordt ook ieder jaar een wisselend blok vragen toegevoegd over een bepaald thema. Dit jaar waren dat vragen over een open en responsieve overheid.